“Non, rien de rien… Non, je ne regrette rien.” Deze universeel bekende melodie, Edith Piafs cultlied van het jaar 1960, dook weer op na te zijn gebruikt in de film Inception en in de film La Môme waar Marion Cotillard de beroemde zangeres speelde. Naast de artiest met een internationale uitstraling op het podium en een krachtige stem, contrasterend met haar kleine formaat, zijn de teksten diep ontroerend. De positieve psychologie die toen nog niet geboren was, kan ons helpen om vragen te stellen die nog steeds actueel zijn.
De taal is rauw: “het verleden wordt betaald, weggeveegd, vergeten, ik geef niet om het verleden.” Er is een vorm van weigering om dit verleden aan te nemen die, voor de kunstenaar, erg gekweld werd tussen een slecht behandelde jeugd en te vroeg verdwenen geliefden. Maar hoe ver kunnen we dit verleden ontkennen dat, afgezien van zijn ups en downs, onze persoonlijkheid heeft gevormd?
Non, Je Ne Regrette Rien: Franse tekst en Nederlandse vertaling
[Chorus]Non! Rien de rien…
Nee! Helemaal niets…
Non! Je ne regrette rien…
Nee! Ik heb nergens spijt van…
Ni le bien qu’on m’a fait
Noch het goede dat mij werd aangedaan
Ni le mal, tout ça m’est bien égal!
Noch het kwaad, het kan me niet schelen
Non! Rien de rien…
Nee! Helemaal niets…
Non! Je ne regrette rien…
Nee! Ik heb nergens spijt van…
C’est payé, balayé, oublié
Het is betaald, weggeveegd, vergeten…
Je me fous du passé!
Ik geef niet om het verleden!
Avec mes souvenirs
Met mijn herinneringen
J’ai allumé le feu
Ik heb het vuur aangestoken
Mes chagrins, mes plaisirs
Mijn verdriet, mijn pleziertjes
Je n’ai plus besoin d’eux!
Ik heb ze niet meer nodig!
Balayés les amours
Houdt van, veegt weg
Avec leurs trémolos
Met hun tremolo’s
Balayés pour toujours
Voor altijd weggevaagd
Je repars à zéro…
Ik begin vanaf nul…
Non! Rien de rien…
Nee! Helemaal niets…
Non! Je ne regrette rien…
Nee! Ik heb nergens spijt van…
Ni le bien qu’on m’a fait
Noch het goede dat mij werd aangedaan
Ni le mal, tout ça m’est bien égal!
Noch het kwaad, het kan me niet schelen
Non! Rien de rien…
Nee! Helemaal niets…
Non! Je ne regrette rien…
Nee! Ik heb nergens spijt van…
Car ma vie, car mes joies
Voor mijn leven, voor mijn vreugde
Aujourd’hui, ça commence avec toi!
Vandaag begint het met jou!
Non, Je Ne Regrette Rien: Betekenis en Verhaal van het Lied
Michel Vaucaire schreef de tekst van dit lied van Edith Piaf in 1961. Ik zal dit lied analyseren als een gedicht van zes coupletten.
Allereerst is “Non, je ne regrette rien” een verklaring van tevredenheid. De titel is een ontkenningszin, “Nee, ik heb nergens spijt van”, en de toon is sterk. Deze titel verkondigt aan het publiek dat de verteller een persoonlijk en gepassioneerd lied zal beginnen. Het voornaamwoord, “Ik”, zegt dat ze weet wat ze leuk vindt. Ze hoort echt bij haar leven en de gebeurtenissen van haar leven.
Gedurende het hele lied laat de verteller zien dat ze serieus en gepassioneerd is met de alliteratie van de medeklinkers “n” en “r”: “Nee, geen van beide, Niets, Spijt”. Deze neusmedeklinkers ondersteunen de diepe en serieuze toon van het lied en helpen de zangeres (Edith Piaf) om deze boodschap over te brengen aan de luisteraar: ze is tevreden met haar beslissing dat ze geen spijt zal hebben.
Het werkwoord “spijt hebben” wordt geassocieerd met het verleden, de nostalgie en de actie van het denken. We hebben vaak spijt van iets in het verleden omdat er een gevolg is in het heden of er zal een gevolg zijn in de toekomst. De keuze om geen spijt te hebben suggereert dus dat de verteller ofwel niet bang is voor de gevolgen, ofwel de gevolgen onder controle heeft. Ondanks de reden zullen we in dit nummer een vooruitgang zien.
Dan zien we een strofe die sterker is dan de eerste en met meer controle. Vervolgens laat ze ons haar strijd zien tegen al haar herinneringen en laat ze ons achter met een vraag: Waarom verbrandt ze goede en slechte herinneringen? De laatste drie strofen geven een aangrijpend en specifiek antwoord dat illustreert dat ze de controle heeft. Hierdoor heeft ze een soort bevrijding in haar leven nu en in de toekomst; ze heeft de controle over haar herinneringen.
Het is duidelijk dat ze geen slachtoffer is van haar herinneringen; in feite is ze niet erg aangedaan: “Noch het goede dat mij werd aangedaan, noch het kwade, het kan me niet schelen”. Volgens haar zijn goede en slechte herinneringen gelijk, omdat zij ze controleert. De kracht van haar controle met haar herinneringen is hoger in de tweede strofe.
De verteller gaat verder met dezelfde ontkennings- en uitroeptekens: “Nee! Niets, nee! Ik heb nergens spijt van”. Maar ze geeft meer overtuiging met herhalingen van soortgelijke bijvoeglijke naamwoorden: “betaald, weggeveegd, vergeten”. Ze zijn vergelijkbaar omdat ze laten zien dat ze haar herinneringen al heeft opgepikt. Er zijn geen schulden of vallen of dingen die onopgelost blijven.
Bovendien vernietigt ze haar herinneringen: “Ik heb het vuur aangestoken, mijn verdriet, mijn pleziertjes”. Ten eerste is er een beeld van “vuur”, en ze verbrandt haar herinneringen. Dit beeld is zeer krachtig omdat vuur de echte vernietiger is.
Het is interessant dat het niet alleen een gevecht is tegen haar slechte herinneringen (verdriet), maar ook tegen haar goede herinneringen (plezier). Wat voor soort geheugen verdient vuur en de vernietiging van alles wat goed en slecht is?
Ze heeft ervoor gekozen om niet te reflecteren op de herinneringen van de stemmen van geliefden: “Houdt van, veegt weg, met hun tremolo’s.” De stemmen van de geliefden zijn het soort herinneringen dat vuur en de vernietiging van al het goede en slechte verdient. We weten dat haar beslissing absoluut is omdat ze “vanaf nul begint”.
Het vijfde couplet is een herhaling van het eerste. De laatste strofe heeft een vlak rijmpje en eindigt met het idee dat de verteller nergens spijt van heeft omdat ze haar herinneringen heeft verbrand en dat ze tevreden is met haar geliefden omdat ze de controle heeft gekregen. Ze zegt “Voor mijn leven, voor mijn vreugde, vandaag begint het met jou!”. Deze zin betekent dat ze tevreden is; ze heeft haar herinneringen aan de geliefden uit het verleden veroverd en nu is ze de maîtresse.
Er is een soort bevrijding in haar leven omdat ze geen gevangene meer is van haar herinneringen. Bovendien kan ze echt van haar nieuwe geliefden houden omdat ze niet gevangen zit in wat er in het verleden is gebeurd.
Hieronder staat een live versie van het liedje:
Wat vind je van dit liedje en zijn betekenis? Laat het me weten in de commentaren!
Als u op zoek bent naar andere vertalingen van de liedjes van Édith Piaf, bekijk dan de tekst en de vertaling van La Vie en Rose.
